Enflasyonla birlikte yatırım aracı olarak görülen arabada, öncesinde de pandemide yaşana çip krizinin tetiklediği arz zahmetiyle fiyatlarda görülen yükselişi frenlemek hedefiyle yapılan düzenlemelere bir yenisinin eklenmesi bekleniyor.
Türkiye’de araç fiyatını üzerine çıkan vergilerde siyasete de malzeme olan ÖTV düzenlemesi, indirim beklentisiyle matrah düzenlemesinde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin telaffuzları ışığında 1 Aralık’a gözlerin dönmesine neden oldu. Bu beklentiler de satışlarda sert fren yaptırdı.
Otomotiv kesimi temsilcileri geçen günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile görüşmüştü.
Nebati’nin ve sektör temsilcilerinin açıklamalarıyla piyasada satışlar durma noktasına geldi.
Bunun yükselişte de büyük rol oynayan fırsatçılara yeni bir alan açtığı da söylenirken, yetkililer piyasada kayıpların artmaması adına Bakan’a davette bulunarak düzenlemenin detaylarının bir an evvel açıklanması ve hatta yürürlüğe alınması gerektiğini savundular.
Ekonomim’in haberine göre, Otomotiv Yetkili Satıcılar Derneği (OYDER), Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) ve Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) yetkileri dün acil toplanarak, düzenleme tarihinin öne çekilmesi talebi gayesiyle bir yazı hazırlayarak bakanlığa iletecek.
Matrah güncellemesinde birinci sefer bu formda evvelden tarih verilmesi dalda karışıklığa neden oldu.
ODD Lideri Ali Haydar Bozkurt, “Önceden tarih verilen durumlarda, araç almayı düşünen tüketicilerin bir beklenti içerisine girmesi durumu söz konusu oluyor. Umarız ki uzun zamandır beklenen matrah güncellemesi bir an önce uygulamaya alınır” sözlerini kullanarak durumu açıkladı.
Araçlarda vergisiz fiyatı belirleyen ÖTV matrah limitleri, 2016 yılında uygulanmaya başlarken, üst, orta ve alt segment araçlardan alınacak vergileri yüzde 45, 50 ve 60 olmak üzere 3 farklı dilime ayırmıştı. 2020 yılında yüzde 60 olan dilim yüzde 80’e çıkarılmıştı. Ocak 2022’de de yüzde 60 ve 70 oranlarında iki orta dilim oluşturuldu. Kurdaki yükselişler, arz problemler ve talep artışı da dilimlerdeki dağılımı bozdu.
Matrah güncellemesinde tarih verilse de oranlar şimdi belirsizliğini korurken, 2016 yılında bu yana yapılan matrah düzenlemelerinde artış oranı yüzde 30 düzeylerinde oldu.
Otomobil fiyatlarında geçen yıldan bu yana artılın yüzde 100’ün üzerinde olduğu görülürken, bölüm temsilcileri, matrah artırımında en az yüzde 100 bir oran öngörüyor.
Ekonomi idaresinin ÖTV gelirinden bu derece yüksek bir oranda vazgeçmesi mümkün görünmezken, belirsizlik burada öngörüyor de zorlaştırıyor.
Uzmanların hesaplamalarına nazaran yüzde 100’e yakın bir matrah artışının dahi fiyatlarda yaklaşık yüzde 10-15 oranında indirime neden olacağını söyleniyor. Araştırmalar da piyasada yüzde 7-10 ortasında aracın fiyatının etkileneceğini gösteriyor.
Renault Group Türkiye CEO’su Hakan Doğu da beklenen matrah düzenlemesinin bölümde alım satımları büsbütün durduğunu belirtti.
Bloomberg HT’nin haberine göre, düzenleme için 1 Aralık tarihinin verilmesi ve beklenmesinin pek güzel olmadığını söyleyen CEO, kendilerinin de durumu basından takip ettiklerini belirtti.
Düzenlemede çabucak uygulama olmayıp, 1 Aralık tarihin beklenmesinin bütün dalı durdurduğunu söyleyen Doğu, sıfır ya da ikinci elde otomobil alım satımı yapılmadığını belirtirken, düzenlemenin olumlu bir gelişme olduğunun da altını çizdi.
Türkiye’de araba üzerinde vergilerin çok yüksek olduğunu ve kademeli düşürülmesi gerektiğine dikkat çeken Hakan Doğu, istatistiklere nazaran bin bireye 160 otomobil düştüğünü bunun da dörtte birinin 20 yaş üzerinde olduğunu söyledi. Ülke nüfusunun yarısının 30 yaş altında olduğunda yola çıkarak arabanın bir gereksinim olduğunu ve erişimde dert çekildiğini belirtti.
Sektör temsilcilerinden 2plan İcra Heyeti Lideri Orhan Ülgür de toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda güç durumda olduklarını belirtti.
twitter.com
Ülgür, paylaşımına söyle devam etti:
Bu olağandışı sakinlik halinin çözülmesi ismine, gerekli adımların mümkün olduğunca süratli atılması gerekiyor. Mümkünse bugün yahut yarın bir adım atılmalı. Aksi halde beklemek tüketiciden dala kadar her kısma ziyan verecektir.
Ülgür’ün paylaşımına “2. elde sıkıntı büyük” diyen gazeteci Emre Özpeynirci de güncellemenin tarihinde yapılmama riskine de dikkat çekti.
twitter.com
Bu bilgiler ışığında dalda yıl sonu hareketliliği aralık ayına sarkmış görünürken, düzenlemede yaşanacak düşüncelerin ise tesirinin bu beklentilerle büyüme mümkünlüğü görülüyor.
Sizce iktisat idaresi ÖTV’den ne kadar vazgeçecek? Yorumlara bekliyoruz.??
